Od 2022 roku polskie przedsiębiorstwa, w tym tartaki, mierzą się z bezprecedensowym wzrostem cen energii. W niektórych przypadkach ceny prądu wzrosły nawet pięciokrotnie, co zmusiło wiele firm do poszukiwania alternatywnych źródeł zasilania. W tym kontekście coraz częściej powraca temat gazu drzewnego (holzgas) – zapomnianej technologii, która w czasie II wojny światowej zastępowała benzynę, a dziś może stać się ekologicznym i ekonomicznym rozwiązaniem dla przemysłu drzewnego.

Czy gaz drzewny ma szansę wrócić do łask? Jakie są jego zalety i wady? Czy inwestycja w instalację zgazowującą biomasę jest opłacalna w długiej perspektywie? W tym artykule przeanalizujemy te kwestie.

UNIJNE PODATKI NA CO2 - DLACZEGO WĘGIEL STAŁ SIĘ NIEOPŁACALNY 

SKOKOWY WZROST CEN PRĄDU I GAZU

Od 2022 roku ceny energii w Polsce zaczęły gwałtownie rosnąć. Przyczyniły się do tego m.in.:

• Wprowadzenie systemu handlu emisjami CO₂ – wzrost kosztów dla przemysłu, który powoduje wzrost ceny za każdą tonę węgla

• Wzrost cen węgla – tradycyjne źródła energii stały się mniej opłacalne ze względu na system ETS ponieważ coraz więcej kompalni jest zamykanych

W efekcie wiele tartaków, które są energochłonne (suszenie drewna, obróbka), musiało zmierzyć się z drastycznym wzrostem kosztów. Niektóre zakłady płaciły nawet 500% więcej za prąd niż w 2021 roku.

BRAK STABILNOŚCI I UZALEŻNIENIE OD ZEWNĘTRZNYCH DOSTAWCÓW

Polskie tartaki często nie mają możliwości negocjowania stawek energetycznych, przez co są narażone na wahania cen. W tej sytuacji uniezależnienie się od dostawców energii staje się kluczowe dla przetrwania biznesu.

CZYM JEST GAZ DRZEWNY I JAK DZIAŁA?

HISTORIA GAZU DRZEWNEGO - OD II WOJNY ŚWIATOWEJ DO WSPÓŁCZESNOŚCI

Gaz drzewny (zwany też holzgasem) był powszechnie stosowany w czasie II wojny światowej, gdy brakowało paliw płynnych. Silniki samochodów i maszyn przestawiano wówczas na gaz drzewny, instalując w samochodach gazyfikatory

Dziś technologia ta wraca w nowoczesnej odsłonie – jako sposób na produkcję energii elektrycznej i cieplnej z odpadów drzewnych.

JAK DZIAŁA INSTALACJA ZGAZOWUJĄCA BIOMASĘ?

Nowoczesne systemy, takie jak miniOpec+, składają się z:

• Reaktora zgazowującego – gdzie biomasa (zrębki, trociny) jest przetwarzana w temperaturze ok. 1200°C.

• Systemu oczyszczania gazu – filtry usuwają zanieczyszczenia, aby gaz mógł zasilać silnik.

• Silnika spalinowego i prądnicy – które wytwarzają prąd i ciepło.

Wartość opałowa gazu drzewnego wynosi 4–8 MJ/m³ (dla porównania: gaz ziemny ma ok. 34 MJ/m³), ale ponieważ wykorzystuje się odpady drzewne, które często są problemem w tartakach, koszt paliwa jest praktycznie zerowy.

JAK GAZ DRZEWNY OBNIŻA KOSZTY?

INWESTYCJA W GAZYFIKACJĘ - DLACZEGO WARTO

• Prąd z systemu gazyfikacji może pokryć cześć lub całkowiete zapotrzebowanie tartaku na energię elektryczną

• Produktem ubocznym gazyfikacji jest energia cieplna, która może dostaczać ciepło do suszarni oraz budynków mieszkalnych i gospodarczych. W nowoczesnych gazyfikatorach instaluje się wielostopniowy odzysk ciepła.

• Zużywa około 1 kg zrębków na godzinę (ok. 1 kg na 1 kWh energii).

• Sprawność systemu: może dojść nawet do 89% – jedna z najwyższych wśród OZE i zależy od ilośći odzyskiwanej energii cieplnej.

CZY TO SIĘ OPŁACA BEZ DOTACJI?

Wzrost cen prądu po 2022 roku radykalnie zminił sytuację na polskim rynku energetycznym. Dziś inwestycja może zwrócić się nawet po roku, biorąc pod uwagę że koszt 1kWh energii elektrycznej wyprodukowanej w systemie gazyfikacji drewna będzie w granicy od 0,15 – 0,25 złotych. Zatem odpowiedź na pytanie to tak, dotacje mogłby by uczynić tę technologię jeszcze bardziej atrakcyjną ale i bez nich można drastycznie obniżyć rachunki za prąd w każdym przedsiębiorstwie, nie tylko tartaku.

ZALETY I WYZWANIA ZWIĄZANE Z UŻYTKOWANIE GAZYFIKATORA I GAZU DRZEWNEGO W TARTAKACH

ZALETY

Oszczędności – niższe rachunki za prąd i ciepło.
Niezależność energetyczna – brak uzależnienia od dostawców.
Ekologia – zeroemisyjność (gaz drzewny jest neutralny CO₂).

Wykorzystanie odpadów – zamiast płacić za utylizację zrębki lub sprzedawać po niskiej cenie, można je przerobić na energię.

WYZWANIA

Koszt inwestycji – w zależności od wymaganej mocy, przy dużych mocach próg wejściowy może być dość wysoki
Wymagania dotyczące biomasy – zrębki muszą być suche (max. 20% wilgotności).

CZY GAZ DRZEWNY MA PRZYSZŁOŚĆ W POLSCE?

ROSNĄCE ZAINTERESOWANIE WŚRÓD TARTAKÓW

Od 2024 roku otrzymujemy coraz więcej zapytań od innych przedsiębiorców, którzy szukają alternatyw dla drogiej energii.

CZY RZĄD WESPRZE TAKIE INWESTYCJE?

Mało prawdopodobne. Za systemami gazyfikacji nie stoi żadne potężne lobby. Jest to inwestycja nie tylko w tanią energię ale również w niezależność energetyczną bez miesięcznych rachunków, opłaty mocowej, opłaty OZE itp. Obecnie państwo posiada monopol na dostarczanie energii na żądanie i niewiele wskazuje, że taki stan rzeczy może uleć zmianie w najbliższej przyszłości.

ALTERNATYWA DLA FOTOWOLTAIKI I WIATRAKÓW

Tak jak najbardziej. W przeciwieństwie do fotowoltaiki i wiatraków, gazyfikacja nie zależnych od pogody, gazyfikator może działać non-stop produkując gaz drzewny, co jest jego ogromną zaletą.

czy warto postawić na gaz drzewny?

W dobie rekordowych cen energii gaz drzewny staje się realną alternatywą dla tartaków. Choć wymaga sporej inwestycji, to w dłuższej perspektywie znacząco obniża koszty i zwiększa niezależność energetyczną